Steeds minder koeien in de wei
Minder beweiding door melkrobot en schaalvergroting
Van 2006 tot 2011 is het percentage koeien dat niet meer buiten komt gestegen van 17% naar 26%. Melkveehouders verwachten de komende vijf jaar een verdere stijging tot 45%. De trend naar minder beweiding wordt met name veroorzaakt door schaalvergroting, automatisering en door ontwikkelingen in Noord Nederland. Op bijna de helft van de bedrijven met meer dan 110 koeien en op de helft van de bedrijven met een melkrobot komen de melkkoeien niet meer buiten. De groei en automatisering gaan snel: in vijf jaar van gemiddeld 71 naar 83 melkkoeien en van 5% naar 13% bedrijven met een melkrobot. Deze ontwikkelingen zullen doorgaan en zetten een blijvende druk op weidegang in Nederland.
Grote verschillen tussen regio's
De verschillen tussen de regio's in weidegang zijn groot. In West Nederland loopt 's zomers 94% van koeien in de wei, terwijl in de zuidelijke provincies - waar relatief veel boeren hun koeien met een robot melken - nog maar 57% van de koeien buiten komt. In het Noorden liggen de grootste bedrijven en is weidegang de afgelopen vijf jaar gedaald van 88% naar 72%. Dat is ook gebeurd op bedrijven met een grote huiskavel die dus gemakkelijk zouden kunnen weiden.
Koe in de wei is gewenst
Gevraagd naar hun mening over weidegang, zegt 85% van alle melkveehouders (en 68% van de 'opstallers') het eens te zijn met de stelling "De koe in de wei is essentieel voor een aantrekkelijk landschap". Ook vindt 80% van alle melkveehouders (en 58% van 'de opstallers') koeien permanent op stal slecht voor het imago van de sector. Met de stelling "Beweiden is goedkoper dan opstallen" is 44% het eens en 35% oneens. Kennelijk bepalen omstandigheden op en rond het bedrijf of weidegang economisch aantrekkelijk is. Overigens vindt meer dan de helft van de veehouders het vooral voor hen zelf belangrijk dat melkkoeien buiten komen. Een kwart laat zich meer leiden door de wensen van de samenleving.
Stimulansen voor beweiding
Uit het onderzoek blijkt dat als zuivelbedrijven 1 cent extra voor weidemelk zouden betalen, twee derde van alle melkveehouders hun melkkoeien blijft weiden. Een bonus voor weidemelk lijkt effect te kunnen hebben. CONO betaalt al een halve cent extra en FrieslandCampina is dat van plan. Maar om de trend naar opstallen te stoppen of om te keren is meer nodig, met name innovatie in bedrijfssystemen met weidegang, weidegang in de kredietvoorwaarden van banken en serieuze weidegang als voorwaarde voor EU betalingen voor melkveehouders. CLM pleit voor een convenant om zo een breed pakket maatregelen te regelen.
(Bron foto: WUR)